Πολλές φορές τυχαίνει να μην κοιμηθούμε καλά το βράδυ ή να παραμείνουμε τελείως άυπνοι. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποιον εφιάλτη που είδαμε, σε άγχος για μια συνθήκη, σε θυμό για κάτι που συνέβη ή επειδή ξενυχτήσαμε βλέποντας την αγαπημένη μας σειρά. Παρόλο που τα συμπτώματα ενός «κακού» ύπνου δεν είναι άμεσα φανερά, έχουν αρκετές μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες.
Αρχικά, όταν ξυπνάμε από έναν άσχημο ύπνο, δεν έχουμε το 100% των αντανακλαστικών μας. Τα μάτια μας καίνε, έχουμε πονοκέφαλο, ζαλάδες και δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε παραγωγικά στη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, το δέρμα δείχνει πιο κουρασμένο και θαμπό, ενώ πλήττονται και οι γνωστικές μας λειτουργίες: μειώνεται η ικανότητα της προσοχής, της κατανόησης και της συγκέντρωσης. Επιπλέον, επιβραδύνεται η επεξεργασία – καταγραφή – ταξινόμηση – αφομοίωση πληροφοριών και η λειτουργία της μνήμης συνολικά, διότι η μνήμη αδυνατεί να εγγράψει νέα δεδομένα στον «σκληρό δίσκο» και συνεπώς να δημιουργήσει νέες αναμνήσεις. Όταν κοιμόμαστε ο εγκέφαλός μας συνεχίζει να λειτουργεί και τόσο η διαδικασία της «εκκαθάρισης» των περιττών πληροφοριών, όσο και η διαδικασία της αφομίωσης και ενστάλαξης νέας γνώσης, συντελλόνται κυρίως τη νύχτα.
Επιπλέον, η στέρηση ύπνου συνδέεται με το στρες, το άγχος και την κατάθλιψη. Επιπλέον, ο κακός ύπνος συνδέεται με το να επιλέγουμε πιο ανθυγιεινές τροφές, ενώ παράλληλα όταν συνηθίζουμε να κοιμόμαστε πιο αργά, επιβραδύνεται η λειτουργία της πέψης και ο μεταβολισμός δε λειτουργεί το ίδιο αποτελεσματικά. Άτομα που κοιμούνται λιγότερες ώρες από τις προβλεπόμενες, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων, Αλτσχάιμερ και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σύμφωνα με ιατρικές μελέτες, υπάρχουν πάνω από 70 τύποι διαταραχών ύπνου. Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα είναι η αϋπνία, η αποφρακτική άπνοια ύπνου (διαταραχή στην αναπνοή που προκαλεί πολλαπλές αφυπνίσεις), διάφορα σύνδρομα κίνησης (δυσάρεστη αισθητικότητα που προκαλεί νυχτερινές συσπάσεις) και ναρκοληψία (υπερβολική υπνηλία ή ξαφνικό ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας). Άτομα που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, διαταραχές άγχους και διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυσκολία στον ύπνο, ενώ η έλλειψη ύπνου επιβαρρύνει τις συγκεκριμένες διαταραχές.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βελτιώσει κανείς τον ύπνο του. Το πρώτο και κυριότερο είναι να αλλάξει τον τρόπο ζωής του. Συγκεκριμένα, έχει σημειωθεί ότι η μείωση της κατανάλωσης καφεΐνης, αλκοόλ και νικοτίνης, βοηθά τους ανθρώπους να κοιμούνται καλύτερα. Πολύ βοηθητική είναι και η προσθήκη μιας αθλητικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και μπορεί να επιλέξει το είδος γυμναστικής που του ταιριάζει, από αεροβική άσκηση έως yoga. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι κατά τη διάρκεια της άθλησης, εκτονώνονται όλα τα αρνητικά συναισθήματα, το άγχος και η ένταση και μας βοηθά να χαλαρώσουμε και να έχουμε έναν πιο ήσυχο και ξεκούραστο ύπνο. Επίσης, μπορεί κανείς να δοκιμάσει τεχνικές χαλάρωσης στο σπίτι, προκειμένου να ξεκουράσει το μυαλό του και να αποβάλλει τις αρνητικές σκέψεις και την ένταση. Ιδιαίτερα βοηθητική είναι και η θεραπεία CBT, δηλαδή η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Η συγκεκριμένη θεραπεία βοηθά τα άτομα να αλλάξουν την αρνητική προδιάθεση και να προσπαθήσουν να αποκτήσουν περισσότερη αυτοπεποίθηση, ότι μπορούν να έχουν έναν καλό και ήρεμο ύπνο. Αυτές οι τεχνικές μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον τερματισμό της επίρριψης ευθυνών για κάθε προσωπικό πρόβλημα κατά τη διάρκεια της ημέρας, στην έλλειψη του ύπνου.
Σε κάθε περίπτωση, δε θα πρέπει να ξεχνάμε τα οφέλη ενός καλού νυχτερινού ύπνου. Σίγουρα, όλοι έχουμε υποχρεώσεις και φορτωμένο πρόγραμμα, όμως οφείλουμε να ξεκουραζόμαστε, να χαλαρώνουμε το μυαλό μας και να προσπαθούμε να κοιμόμαστε σε φυσιολογικά πλαίσια. Εξάλλου, αν είμαστε άυπνοι και κουρασμένοι, δε θα μπορέσουμε να αποδώσουμε όπως επιθυμούμε.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
